Günümüzün en büyük problemlerinden birisi nasıl başlanması gerektiğini bilmemek veya başlayamamak. Fakat donanım tasarımında başlamak sadece ilerdeki problemlerin bir ön gösterimi :)
Başlamadan önce bazı şeyleri bilmek gerekiyor.
İlki: Zor bir alan.
- Donanım tasarımı gerçekten de Elektrik - Elektronik mühendisliği içerisinde en zor alanlardan birisi.
Peki bir şey sormalıyım. Sen bunu bilmiyor muydun? Muhtemelen bilmesen de tahmin edebiliyordun. Şu an bu blog yazısını okuduğuna göre zor olmasına rağmen öğrenmek istiyorsun. O zaman hadi devam edelim :)
İkincisi: Çok fazla vakit isteyen bir alan.
- Muhtemelen ilk yaptığın tasarımlar en fazla 1 hafta içerisinde oluşturulabilicek tasarımlar olucak fakat zamanla projelerin süresi çok artıcak
Zaman bu çağda en değerli şeyimiz ve bu değerli şeyi düzgün kullanmalıyız. İlerledikçe kocaman ekiplere rağmen yapımı yıllarca süren donanım projelerine rastlayacaksın ayrıca bu kadar uzun projelerde yapılan işlerin hemen elle gösterilir bir hâl alamaması da bu alanın zorluklarından birisi.
Üçüncüsü: Pahalı bir alan
- Evet, yazının açıklamasında yazdığı gibi başlamak için pahalı test aletlerine gerek yok ama kesinlikle yazılım işleri gibi yaptığın ürünü ekran üzerinden görebildiğin, görece ucuz bir alan değil. Pahalı aletlere ihtiyaç duymasan da PCB için illa ki komponent alımı yapmalısın ve özellikle ileri tasarımlarda malzemelerin fiyatları da üstel olarak artıyor.
Aslına bakarsanız bu alanın daha sayılabilicek pek çok zorluğu var hatta kimisi iç karartıcı zorluklar ama hangi alanın yok ki? Dışardan kolay gördüğümüz her şey içine girildiğinde zorlaşıyor zaten. Zorluklara karşın yaklaşımınız nasıl bilmiyorum fakat bu alanda zorlukları bir miktar umursamamak gerekiyor.
"Peki Ekrem, anladık bu alan zor ve zorluğa karşı gelmeliyiz. Peki nasıl başlıyıcağız, bir yol söylemiyicek misin?"
Bu yazıyı yazmaktaki amaç neticede tecrübe aktarımı, önce alanın zorluklarını haber veriyim ki sonrasında hasbelkader bu yazııyı okuyan birisini istemediği bir alana başlatmakla sorumlu olmayalım :) Her neyse hadi gelin başlıyalım.
Genelde en büyük başlangıç sorunu yanlış proje seçimi ile oluyor. Özellikle üniversitede bu alanla tanışanlar, yarışmalar vasıtasıyla orta seviye işlere girişmek istiyorlorlar ancak ilk proje olarak çok mümkün olmadığı için alandan soğuyorlar. Ben sizlere basit ama uzun bir plan söyliyim.
Flip Flop devreleri başlangıç için çok uygun. Pasif komponent içerdiği için en temelde komponenet seçimi ne ile başlanabilir. Tek katman tasarıma uygun bu devre yapısı ayrıca evde üretilebilir.(Lütfen gerekli tehlikelere karşın önlem alınız.)
Burada araştırma yapmak çok önemli. PCB nedir, nasıl üretilir aslında ne yapmanız gerektiğini söyliyen en önemli sorular. Nasıl araştırma yapılır hakkında daha detaylı yazılar yazıcağım, şimdilik devam edelim.
İlk devrenizi basit şekilde çizdiniz ve ürettiniz pekala ilerde ne yapacaksınız? Aslında size olacakları söylemek gerekirse bir süre hep aynı ve yenilik içermeyen tasarımlar yapıcaksınız. Kiminiz zevk almayabilir fakat bu basit tasarımlar hem el alışkanlığı hemde temel şeyleri daha iyi kavramak için bunlar gerekiyor.
Geliştirme kartı tasarımları, karaşimşek devreleri, maker devreleri ve daha fazlası belki yapmak istediğiniz şeyler olmasada sizleri başlangıçta son derece geliştirecek şeylerdir.
Bu seviyeleri aştıktan sonra aslında benim bu yazımın hedef kitlesinde bulunmuyorsunuz. Artık elektrikli araç takımınız, roket takımınız, iha takımınız için yeterli işler yapabilicek durumdasınız.
İşler asıl şimdi başlıyor... Bunlar olurken zaman da akıp gidiyor, üniversite derslerinizinde etkisiyle bir alt dala yönelmeye başlıyorsunuz. Bilginizin ne kadar az olduğunu, nasıl bir havuzun içerisinde boğulucağınızı anlıyorsunuz. Yine de zevk alıyorsunuz. Neticede artık bir mühendis gibi tasarımlarda bulunuyor, sorunlar çözüyor, projelerde bulunuyorsunuz.
Birde ECAD yani PCB tasarım uygulamalarından bahsetmek istiyorum.
Yeni başlayan sizlerin en büyük sorunlarından biri de uygulama seçimi oluyor. Bir çok yerde araştırıp yine de bir çözüm bulamıyorsunuz. Unutmayın uygulamalar sadece bir araç. Bu uygulamaların hepsi aynı işlevi görüyor: PCB Tasarımı.
Kimi uygulama eski, kimi uygulamanın lisansı çok pahalı, kimi uygulama rakipleri karşısında geri kalmış vsvs.. Evet bir uygulama hepsinden daha iyi ama bu demek değil ki diğerleriyle çizilmez. Dünyanın en büyük firmaları belki şimdi, belki de önceden beğenmediğiniz uygulamayı kullandı, belki hala da kulllanıyor.
Bana kalırsa Altium Designer şu an ki en iyi seçenek fakat lisans sorunları olabiliyor. Buna karşılık kullanımı da(özellikle kütüphane tarafında) çok fazla özelliği barındırdığı için biraz karmaşık. Sizler ücretsiz alternatifi olan KiCad ile başlıyabilirsiniz, eğer zorlandıysanız EasyEDA'yı deneyebilirsiniz.
Tecrübeme dayanarak söylemem gerekirse görseldeki tüm uygulamaları uzun süre kullandım, görsel dışından uygulama getirirseniz de kullanırım. Çünkü hepsi aynı mantıkta uygulamalar. Kimisinin arayüzü 1980 yılından kalma gibi ve yetenekleri çok kısıtlı fakat aynı işlevi görüyor.
Bu tarz tavsiyelerde bulunmak pek bana göre değil fakat arada kalmış öğrenci arkadaşlarıma yine de seslenmek istiyorum. Bu alanın size tam uygun olmadığını sadece iş fırsatları sebebiyle yönelmek istediğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Tam tersi de mevcut olabilir. Veyahut sadece merak etmişsinizdir ama alan hakkında ya da kendi potansiyeliniz hakkında hep olumsuz düşünüyor olabilirsiniz. Her ne olursa olsun burada tek bir yol var o da başlamanız, başlamayı istemeniz. Eylemsizlik en kötü eylemden bile daha kötüdür. Asla en başta kendinizi kıyasladığınız insanlar ve seviyelerde olmanıza gerek yok sadece başlayın ve test edin.
Saygılarımla, bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Stay open source.
Ekrem Turan Fırat